Zapytaj lekarza: Oparzenia i trudno gojące się rany – co zrobić, gdy rana nie chce się goić? – artykuł z wypowiedzią lekarza eksperta
Otarcia, skaleczenia czy oparzenia to urazy, które zna i miewa każdy z nas. Dezynfekcja, opatrunek i w „najpoważniejszych” przypadkach środek na receptę, to częste rozwiązanie problemu. Tak jest najczęściej. Ale co, jeśli proces gojenia rany się przeciąga? Z czego może to wynikać? Jakie metody stosować, gdy rana nie chce się goić?
Kiedy mówimy o trudno gojących się ranach? Rana to uszkodzenie ciągłości naskórka, które może wydarzyć się na skutek skaleczenia, otarcia, oparzenia czy innych urazów. Prawidłowy proces gojenia się rany, nie powinien trwać dłużej niż tydzień. Zwykle w przypadku „drobnych” otarć i ran, już po kilku godzinach obserwujemy obkurczenie się w niej naczyń krwionośnych i na drugi dzień zapominamy o obrażeniu. Zdarza się jednak, że proces gojenia rany trwa dłużej niż powinien. Jeśli pomimo upływu czasu, rana zamiast się goić, jest sącząca i zaczerwieniona, powinno to wzbudzić naszą czujność. Może to oznaczać, że proces gojenia nie przebiega prawidłowo. Mówimy wówczas o długo gojących się ranach. Na nieprawidłowość procesu gojenia wpływ ma szereg czynników: począwszy od rodzaju rany i jej umiejscowienia, przez czynniki zewnętrzne, takie jak niedotlenienie rany lub jej zakażenie, po wiek i stan zdrowia pacjenta. Ten ostatni ma kluczowe znaczenie dla gojenia się ran. I nie mówimy tu o codziennych draśnięciach, a o poważnych odleżynach, owrzodzeniach, zakażonych ranach pooperacyjnych czy ranach cukrzycowych, które to są najczęściej występującymi trudno gojącymi się ranami przewlekłymi. Rany przewlekłe to takie, które nie goją się przez kilka tygodni, a nawet lat, pomimo zastosowania odpowiedniego leczenia i pielęgnacji. Czynnikiem decydującym o przebiegu procesu powstawania i gojenia się ran jest występowanie chorób współistniejących, takich jak zakrzepica, niewydolność żylna, choroby nowotworowe, choroby układu immunologicznego, przewlekła niewydolność nerek, zapalenia tkanki podskórnej, przyczyniające się do powstawania owrzodzeń, oraz oczywiście cukrzyca, której następstwem jest m. in. jedno z najczęściej występujących schorzeń związanych z ranami, czyli tzw. stopa cukrzycowa.
Jak możemy radzić sobie z trudno gojącą się raną?
W przypadku ran gojących się we właściwym tempie, najczęściej wystarczy odkażenie urazu i odpowiednio dobrany opatrunek, który może być w formie spray‘u, żelu z jonami srebra, doskonałego na oparzenia żelu z aloesem, czy maści z antybiotykiem, która zadziała przeciwbakteryjnie. Niestety w przypadku ran długo gojących się, nie możemy działać na własną rękę. Leczenie takich ran to holistyczny proces, który musi odbywać się pod nadzorem specjalistów. W przypadku między innymi oparzeń, często stosuje się naświetlania lampą LED czy laseroterapię. Odpowiedni dobór środków farmakologicznych, wycinanie martwych tkanek, specjalistyczne opatrywanie ran, odpowiednia dieta oraz leczenie chorób współistniejących, to kolejne z najczęściej stosowanych metod walki z trudno gojącymi się ranami. Natomiast niestety nie zawsze wystarczająco skuteczne lub możliwe do wykonania.
Terapia kolagenowa – skuteczna i bezpieczna metoda leczenia trudno gojących się ran i oparzeń
Powszechnie stosowane sposoby leczenia ran przewlekłych nie zawsze odnoszą pożądany efekt. Niestety rany te często ulegają zakażeniom i lubią się odnawiać. Dlatego wciąż poszukiwane są innowacyjne, bardziej nowoczesne i skuteczniejsze metody leczenia długo gojących się ran i oparzeń. Jedną z nich jest terapia tropokolagenem typu I. Słysząc „kolagen” większość z nas pomyśli zapewne o zmarszczkach i jego przeciwstarzeniowym działaniu, co oczywiście jest jak najbardziej zgodne z prawdą. Niemniej jednak, kolagen to białko, które stanowi aż 70% wszystkich białek znajdujących się w naszej skórze. Tkanki skóry ulegają degradacji zarówno w procesie starzenia, jak i w przypadku występowania ran. Kolagen odpowiada za prawidłową regenerację tkanek, a właściwie odgrywa w tym procesie absolutnie kluczową rolę. Terapia kolagenowa odnosi spektakularne efekty zarówno w dermatologii estetycznej, jak i szeroko rozumianej medycynie, również w leczeniu ran przewlekłych i oparzeń. Warto jednak wiedzieć, że pod ogólnym terminem „kolagen”, kryją się różne jego formy, nie wszystkie tak samo skuteczne. . Najbardziej cenioną formą terapii kolagenowej za ukierunkowane działanie i efekty, jest mezoterapia z wykorzystaniem preparatu zawierającego wspomniany już tropokolagen oraz składniki pomocnicze wspierające jego działanie. „Jako prekursor dojrzałego kolagenu, tropokolagen uwalnia się do macierzy zewnątrzkomórkowej, gdzie natychmiast rozpoczyna odbudowę tkanki łącznej, przywracając jej elastyczność i sprężystość. Efekty tego procesu, zachodzącego w skórze pacjenta na poziomie komórkowym, bardzo szybko dostrzeżemy również jako progres gojenia się rany” – tłumaczy Stella Pizzoccaro, ekspert włoskiej firmy farmaceutycznej GUNA, producenta wysokojakościowych wyrobów medycznych na bazie tropokolagenu. Okazuje się, że najbardziej podobnym strukturalnie do ludzkiego jest kolagen typu I w postaci tropokolagenu pochodzenia wieprzowego. Warto mieć to na uwadze decydując się na terapię tropokolagenową, głównie ze względu na bezpieczeństwo jej przebiegu. W przypadku leczenia ran ma ono kluczowe znaczenie, ponieważ rany nierzadko nie goją się prawidłowo z uwagi na powstałe zakażenia. „Kolagen wieprzowy ma niską immunogenność, czyli nie wywołuje swoistej reakcji odpornościowej przeciwko sobie. Terapia tropokolagenowa pochodzenia wieprzowego gwarantuje zarówno znakomity efekt, jak i wysoki poziom bezpieczeństwa” dodaje lek. Dorota Bednarczyk-Kocwa, dyrektor naukowy Ambra Group, wyłącznego dystrybutora produktów GUNA w Polsce.
Skuteczna metoda na przewlekłe rany – jak przebiega terapia tropokolagenowa?
Termin „terapia” sugeruje, że uzyskanie ostatecznych efektów wymaga przeprowadzenia kilku zabiegów. Wynika to z faktu, że w trudno gojących się ranach, proces proliferacji jest niesprawny i przywrócenie jego prawidłowego działania wymaga jego systematycznej stymulacji. Liczba zabiegów oraz ich częstotliwość zależą od rozległości rany oraz stopnia jej powikłań.
Najszybsze efekty terapii widać podczas leczenia ran pooperacyjnych, oparzeniowych i bezpośrednio pourazowych, jednocześnie przeciwdziałając powstawaniu rozległych i problematycznych blizn. W przypadku owrzodzeń, stopy cukrzycowej, odleżyn i innych ran przewlekłych wynikających często z występowania chorób współistniejących, w przebiegu leczenia duże znaczenie ma ogólny stan zdrowia pacjenta i jego wiek. Dużo trudniej goją się rany u osób starszych. Wynika to zarówno ze słabszej kondycji organizmu, jak i z faktu, że w podeszłym wieku organizm przestaje samodzielnie produkować własny kolagen, odpowiedzialny między innymi za regenerację tkanek skóry, czyli m.in. gojenie się ran. Przebieg terapii tropokolagenowej dopasowany jest do indywidualnych potrzeb pacjenta, a jej zakończenie jest uwarunkowane tempem przebudowywania się tkanek i postępowania procesu gojenia się rany. Przez ten czas zaleca się systematyczną zmianę opatrunków, dbanie o higienę rany oraz niekorzystanie z siłowni, sauny, solarium, zabiegów krioterapii czy łaźni parowej. Zarówno częstotliwość, jak i przebieg procesu leczenia ran przewlekłych tropokolagenem odbywa się pod kontrolą lekarską.
Kto może zostać poddany terapii tropokolagenem w leczeniu przewlekłych ran i oparzeń?
Kolagenowa terapia leczenia trudno gojących się ran i oparzeń, stosowana jest z powodzeniem zarówno u dzieci, dorosłych, jak i osób starszych. Wynika to przede wszystkim z bezpieczeństwa kuracji. Tropokolagen jako składnik występujący naturalnie w naszym organizmie, nie wywołuje niepożądanych skutków ubocznych, co może mieć miejsce w przypadku leczenia farmakologicznego. Jedynymi niedogodnościami występującymi w trakcie lub po zabiegu, są te wynikające z samej iniekcji, czyli np. delikatny obrzęk czy zaczerwienienie. Na korzyść zabiegu z tropokolagenem, działa również fakt, że jego zastosowanie nie jest obciążone dodatkowymi przeciwwskazaniami poza okresem ciąży oraz uczuleniem na któryś ze składników. Jest on bezpieczny dla osób leczonych onkologicznie oraz przewlekle chorych, a także nie wchodzi w interakcje z innymi lekami i zabiegami.
Leczenie przewlekłych ran to zazwyczaj trudny i długotrwały proces. Wybierając terapię tropokolagenem typu I możemy mieć pewność jej szybkiej efektywności oraz bezpieczeństwa, czyli dokładnie tego czego pacjent powinien oczekiwać od nowoczesnej medycyny.